Umowa kredytu zawiera zobowiązanie banku do oddania do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty środków pieniężnych na określony czas.
Umowa kredytu zawiera również zobowiązanie kredytobiorcy do korzystania ze środków pieniężnych zgodnie z warunkami określonymi w umowie oraz do zwrotu kwoty kredytu z odsetkami w określonych terminach. Do obowiązków kredytobiorcy należy również zapłata prowizji od udzielonego kredytu.
Cechy umowy kredytu
Umowa kredytu jest konsensualna, dwustronnie obowiązująca i odpłatna. Niemniej nie należy ona do grona umów wzajemnych. Umowa kredytu powinna zostać zawarta na piśmie dla celów dowodowych. Umowa może być zawarta w wykonaniu zlecenia udzielenia kredytu. Wówczas umowa jest zawarta między bankiem a podmiotem, który zamierza udzielić kredytu osobie trzeciej.
Zdolność kredytowa
Osoba starająca się o uzyskane kredytu powinna wykazać, że posiada zdolność kredytową. Oznacza ona realną możliwość spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Brak zdolności kredytowej nie jest przeszkodą do uzyskania kredytu pod warunkiem, że jego zabezpieczenie będzie wystarczające z punktu widzenia banku. Podobnie jest w przypadku, gdy zostanie mu przedstawiony wiarygodny program naprawy sytuacji gospodarczej i finansowej podmiotu, który ubiega się o kredyt.
Zabezpieczenie
Bank udzielający kredytu najczęściej żąda:
– zabezpieczenia zwrotu kredytu poprzez ustanowienie hipoteki (zwykłej, kaucyjnej)
– zabezpieczeń przewidzianych w prawie wekslowym
W czasie obowiązywania kredytu bank może zażądać od kredytobiorcy informacji o jego aktualnej sytuacji finansowej i gospodarczej. Powinny zostać one potwierdzone odpowiednimi dokumentami. Zły stan majątkowy kredytobiorcy może spowodować, że bank wypowie umowę kredytu, albo obniży kwotę jego przyznania.
Prawa i obowiązki kredytobiorcy
Kredytobiorca może może żądać udostępnienia środków pieniężnych w sposób określony umową. Nie ma on obowiązku skorzystania z kredytu. Niemniej w umowie kredytu może zostać zawarte postanowienie o wygaśnięciu stosunku prawnego w przypadku niewykorzystania kredytu w określonym czasie. Kredytobiorca ma obowiązek zwrotu kredytu w terminie, który został określony przez strony. Uznaje się on zastrzeżony na rzecz obu stron. Kredytobiorca może wypowiedzieć umowę, gdy termin spłaty kredytu jest dłuższy niż rok. Wypowiedzenie powinno odbyć się z zachowaniem 3 – miesięcznego terminu wypowiedzenia. Gdyby stosunek prawny uległ zakończeniu w ten sposób kredytobiorca musi zwrócić wykorzystany kredyt przed terminem.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Nie tylko kwestie prawne są istotne przy zawieraniu umowy kredytu. Dokładne przeczytanie postanowień i ich poprawna interpretacja zapobiegnie podpisaniu umowy niekorzystnej dla kredytobiorcy. Niemniej konieczne jest też zwrócenie uwagi na ekonomiczny aspekt umowy kredytu. Kredytobiorca powinien sprawdzić roczną stopę oprocentowania i całkowity koszt kredytu. Należy obliczyć koszty związane z opłatami z tytułu ubezpieczeń i zabezpieczeń oraz korzystania z usług bankowych. Kredytobiorca powinien także zwrócić uwagę na tzw. ukryte koszty, które są zawarte w tabeli opłat (np. opłata za wydłużenie okresu kredytowania). Regulaminy oraz taryfy opłat i prowizji są wiążące dla kredytobiorcy, dlatego powinno się dokładnie zapoznać z ich treścią. Warto obliczyć całkowity koszt kredytu korzystając z kalkulatorów kredytowych.